Werk kan je ziek maken. Stel jezelf regelmatig een aantal vragen

Twee jaar geleden had ik een opdracht bij een organisatie die ging verhuizen naar een ander pand. Nu kun je denken, waar je computer staat daar is je werkplek, maar dat was voor veel mensen niet zo eenvoudig. Iedereen had een eigen bureau, in kamertjes met maximaal drie personen. Op de bureaus stonden persoonlijke spullen zoals een koffiemok of gezinsfoto’s. Iedereen had zijn eigen vertrouwde plekje. In het nieuwe gebouw waren alleen flexplekken in grote kantoortuinen met minder werkplekken. Iedereen werd aangespoord om regelmatig thuis te werken. Deze veranderingen waren voor veel mensen de hel. Ze waren bang dat er te weinig werkplekken zouden zijn of dat ze zich niet meer zouden kunnen concentreren door de herrie in de kantoortuin. Op sommige afdelingen wilden mensen niet thuiswerken; ze hadden geen geschikte werkplek of kinderen over de vloer. Wat doe je in zo’n geval? Sommige mensen kwamen, tegen hun natuurlijke ritme in, extra vroeg op kantoor, zodat zij er zeker van waren dat er nog een werkplek was. Dit alles leidde tot minder arbeidsvreugde en in sommige gevallen tot veel stress en een verhoogd ziekteverzuim.

Veranderingen
Dingen veranderen in het leven, dus ook op de werkvloer. Het kan gaan om een verhuizing, maar ook om een bezuiniging. Ik heb meegemaakt dat de afdelingsassistent werd wegbezuinigd en ik ineens zelf mijn stukken stond te kopiëren, brieven in enveloppen deed en postzegels plakte. Dit is allemaal niet erg, maar toch, die acht uur dat ik aan het werk was, moest ik ook andere werkzaamheden inplannen en kwam ik voor nieuwe uitdagingen te staan zoals postzegels die op waren of kopieerpapier dat besteld moest worden.

Het kan ook voorkomen dat een bedrijf besluit om op een andere manier te gaan werken. Momenteel is agile werken de trend. Je werkt dan met zelfgeorganiseerde teams. Je moet ineens met andere afdelingen delen waar jij mee bezig bent, transparant zijn. Hoezo, waar is dat voor nodig? Het ging toch altijd goed zo? Of je krijgt een nieuwe leidinggevende, die je op een ander dossier zet waar je niet om hebt gevraagd en wat je ook niet wilt. Omdat er ‘handjes’ tekort zijn en jij die specifieke kennis hebt. Moet je hier nu blij mee zijn?

Bedrijven moeten altijd in beweging blijven om te kunnen anticiperen op de ontwikkelingen binnen de markt. Niet alle verandering pakken goed uit voor jou. In dat geval moet je er wat mee

Ziek worden
Nog te vaak begeleid ik mensen die ziek zijn van hun werk. Ik heb het dan niet over de bouwvakker met rugklachten, ik heb het over een mismatch van waarden, van werkwijze, van werkomgeving of van collega’s. Door de komst van een nieuwe leidinggevende kan het zomaar zijn dat de barometer van superzonnig omslaat naar donder en storm. Het blijkt dat nog steeds 70% van de mensen het niet naar hun zin heeft en dat een op de zeven medewerkers burn-outverschijnselen heeft.

Er zijn een aantal signalen waar je gehoor aan moet geven om te voorkomen dat je ziek wordt van je werk. Download hieronder de werk-mismatch-and-what-to-do-checklist en lees ook de 10 tips wat je eraan kunt doen.

Bedrijfscultuur
Als je gaat solliciteren dan is het niet makkelijk om te achterhalen welke cultuur er heerst binnen een organisatie en welke veranderingen er op stapel staan. Als je solliciteert dan etaleer je, net als bedrijven, je positieve kant. Tijdens het sollicitatiegesprek hoor je hoe sociaal-betrokken het bedrijf is, dat er legio doorgroeimogelijkheden zijn en dat er alle ruimte is om mee te denken. Je weet pas echt hoe het is als je er gaat werken. Wat je vaak ziet is dat je je bij een nieuwe baan probeert aan te passen. Het merendeel van ons wil toch graag geaccepteerd worden en misschien zelfs wel aardig gevonden worden. Op deze manier kun je je eigen mores uit het oog verliezen. Je wordt als het ware meegezogen in de bedrijfscultuur, zonder dat je zelf bedenkt of dit wel bij je past. Daarnaast kan de cultuur binnen een afdeling ineens veranderen door de komst van een andere collega of een nieuwe leidinggevende. Ik heb gewerkt bij een bedrijf waar de leidinggevende bijna als een soort moeder waakte over haar team. Ze hield rekening met de wensen van de mensen, ze hoorde ze en ze dacht mee over hun problemen. Na haar vertrek kwam er een leidinggevende die veel meer nadruk legde op zelfsturing. Men ervoer het als ‘zoek het maar uit’. Als mensen bij haar kwamen om de hoge werkdruk te bespreken, dan zei ze ‘zoek maar een oplossing’. In anderhalf jaar tijd werden vier mensen voor lange tijd ziek.

Stel jezelf vooraf een aantal vragen
Denk van tevoren al na over wat voor jou belangrijk is en geef antwoord op de vragen:

• Wat vind ik belangrijk in mijn werk?
• Met wie wil ik werken?
• Waar wil ik werken?
• Hoe wil ik werken?
• Waarom wil ik werken?
• Wanneer wil ik werken?

Als je deze vragen kunt beantwoorden kom je al een heel eind. Tijdens je sollicitatiegesprek of netwerkgesprek kun je hierover vragen stellen en weet je wat een mogelijke dealbreaker kan zijn. Ik realiseer me dat je niet altijd een eerlijk antwoord zult krijgen. Ik realiseer mij ook dat als je echt werk nodig hebt, je minder noten op je zang kunt hebben. Realiseer je dat werk niet voor eeuwig is, dat er nieuwe kansen komen en dat je leert waar je wel blij van wordt. De vragen beantwoorden is een ongoing proces. Je antwoorden kunnen veranderen als je meer werkervaring krijgt of in een andere levensfase terechtkomt. Denk aan de mensen die jaren in een harde commerciële wereld hebben gewerkt en ineens de behoefte krijgen om, zoals zij het zeggen, ‘iets terug willen geven’ en op zoek gaan naar een baan in de non-profitsector.

Bedenk wat in je werk belangrijk voor je is. Kijk of er nu een te grote mismatch is tussen jou en het bedrijf, onderneem actie voordat je ziek wordt.

Organisaties veranderen, maar jij verandert ook en door te weten waar jij voor staat en wat jouw wijze van werken is, kom je tot een betere werkmatch en is er minder kans op werkgerelateerd ziek zijn.

Marlies van Venrooij

Arbeidsmobiliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Wil je in gesprek met mij over wat ik voor jullie organisatie kan betekenen? Ik ben te bereiken op 06 81970 453 (bellen, sms’n of whatsappen) Mailen kan ook: marlies@deloopbaanacademie.nl. 

Ik leer (toekomstig) werkenden regie te nemen en te houden over hun loopbaan. Ik leer bedrijven hoe zij daarin kunnen faciliteren en hun rol kunnen pakken. Op deze manier voorkom je burn- of bore-outs, verlaag je het ziekteverzuim, verhoog je de arbeidsproductiviteit en voorkom je zo veel mogelijk gedwongen ontslagen.